Από την 1η Ιανουαρίου του 2018 παύει η δωρεάν διάθεση λεπτής πλαστικής σακούλας από τα ταμεία των σούπερ μάρκετ και των εμπορικών καταστημάτων. Η κυβέρνηση τόλμησε αυτό που ήταν αυτονόητο και επιβεβλημένο ικανοποιώντας ένα χρόνιο οικολογικό αίτημα. Με το νόμο 4496/2017 του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενσωμάτωσε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/720/ΕΕ και δίνει μια ανάσα στο περιβάλλον. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, την παύση, από 1/1/2018, της δωρεάν διάθεσης πλαστικών σακουλών από σούπερ μάρκετ και εμπορικά καταστήματα και θεσπίζει ανταποδοτικό τέλος από 4 έως 8 λεπτά του ευρώ αναλόγως το μέγεθος και το είδος της σακούλας. Δεν είναι η οριστική λύση, αποτελεί, ωστόσο, μια σημαντική προσπάθεια στην κατεύθυνση μείωσης ενός φαινομένου που, ειδικά στην Ελλάδα, έχει τεράστιες διαστάσεις. Ενδεικτικά 1 στα 2 απορρίμματα στο βυθό του Αιγαίου και του Ιονίου είναι πλαστικές σακούλες ενώ 1 στα 4 ψάρια ανοιχτής θάλασσας μπορεί να περιέχει μικροπλαστικά.
Η χρήση των πλαστικών για περισσότερα από 50 χρόνια πλέον, συνιστά θανάσιμη απειλή για το οικοσύστημα και κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πλαστικά μπουκάλια νερού και αναψυκτικών για τα οποία πρέπει άμεσα να ανοίξει συζήτηση στην Ευρώπη και την Ελλάδα ώστε να αντικατασταθούν με γυάλινα ή χάρτινα. Οι πλαστικές σακούλες αποτελούν απειλή για τους θαλάσσιους οργανισμούς, καθώς αυτοί είτε παγιδεύονται σ’ αυτές, είτε τις καταναλώνουν. Η παγίδευση μπορεί να τραυματίσει τους οργανισμούς, να βλάψει την ικανότητα κίνησής τους (επηρεάζοντας με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητά τους να βρουν τροφή ή να αποφύγουν τους θηρευτές τους), ακόμα και να τα οδηγήσει στο θάνατο λόγω ασιτίας, ασφυξίας ή πνιγμού. Θαλάσσιες χελώνες και θαλάσσια θηλαστικά μπορούν να καταπιούν πλαστικές σακούλες επειδή μοιάζουν με την τροφή τους, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ικανότητα τροφοληψίας, αναπνοής και κολύμβησης.
Επιπλέον και σε σχέση με την Αυτοδιοίκηση, με το νέο νόμο, δίνονται κίνητρα στους Δήμους, προκειμένου να μειώσουν τα τέλη στους δημότες ακολουθώντας μια εναλλακτική διαχείριση με την μείωση της τελικής διάθεσης των αποβλήτων συσκευασιών και την ενθάρρυνση της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση τους. Οι Δήμοι θα προβαίνουν αυτοτελώς στην οργάνωση της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων τους και θα επιβραβεύονται σχετικά. Προωθείται επίσης η ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ των τοπικών κοινωνιών και των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείριση αποβλήτων, με σκοπό την κοινωνική συμμετοχή, τον κοινωνικό έλεγχο και την επίτευξη συναινέσεων. Ενισχύεται έτσι η πολιτική της Περιφέρειας Αττικής που προβλέπει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων με διαλογή και διαχείριση στην πηγή, περισυλλογή, διαχωρισμό, ανακύκλωση και κομποστοποίηση με δημοτικές συμφωνίες, για μια αποκεντρωμένη, οικολογικά και οικονομικά βιώσιμη διαχείριση με διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα.
(Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών 19/2/2017)
