Κακή νομοθέτηση
η λογική της οικοδομής
και της εργολαβίας
που έφερε ο ΝΟΚ
Η συνέντευξη στην εφημερίδα “Δημοσιογράφος” και τον δημοσιογράφο, Γιώργο Λαουτάρη.
Προέρχεται από την αυτοδιοίκηση, τον χώρο της οικολογίας και τη δημοσιογραφία. Ο νέος βουλευτής στην εκλογική περιφέρεια της ανατολικής Αττικής, ο Γιώργος Καραμέρος, ανέλαβε να εκπροσωπήσει το νέο πρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ που δίνει τη μάχη της ανασύνταξης μετά από μια μακρά περίοδο φθοράς και εσωστρέφειας. Με καθαρές θέσεις και αιχμηρό λόγο, σχολίασε όχι μόνο στα θέματα της επικαιρότητας, αλλά και τα θέματα στρατηγικής πορείας του κόμματος που έθεσε η διπλή αλλαγή ηγεσίας τον τελευταίο χρόνο.
Συνέντευξη στον Γιώργο Λαουτάρη
Τα μπόνους του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Η κυβέρνηση όμως φαίνεται ότι δεν αποδέχεται εξ ολοκλήρου την απόφαση αυτή. Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση για το θέμα;
Κύριε Λαουτάρη, δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι η κυβέρνηση προκειμένου να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα, χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη περιβαλλοντική πολιτική, νομοθέτησε και τώρα προσκρούει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει για το υπουργείο Περιβάλλοντος η έννοια του χωροταξικού σχεδιασμού, με δεδομένο ότι η αύξηση των συντελεστών δόμησης που φέρνει ο ΝΟΚ δεν υποβαθμίζει μόνο την αισθητική των πόλεων, αυξάνει και τις ανάγκες σε υποδομές, υπονομεύει δηλαδή τη φέρουσα ικανότητα των πόλεων. Το ζούμε αυτό στην ανατολική Αττική και δη στον δήμο Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης. Από τη μία μιλάμε για πράσινη μετάβαση και βιώσιμη ανάπτυξη και από την άλλη νομοθετούμε στη λογική της οικοδομής και της εργολαβίας της δεκαετίας του ’50 που έφτιαξε μία πρωτεύουσα χωρίς ελεύθερους χώρους ούτε και το αναγκαίο πράσινο για έναν πληθυσμό άνω των 4 εκατομμυρίων. Ακόμα και ο πιο καλόπιστος απέναντι στην κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι ήταν κακή νομοθέτηση. Αντέδρασε η αυτοδιοίκηση και πρέπει να της πιστώσουμε. Βέβαια τώρα υπάρχουν εκκρεμότητες, υπάρχουν οικοδομές που ξεκίνησαν και οικοδομές που προσχηματικά φαίνεται να έχουν ξεκινήσει.
Ένα ευρύτερο ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, το κράτος ή η αυτοδιοίκηση και οι τοπικές κοινωνίες;
Η κυβέρνηση τα τελευταία έξι χρόνια έκανε το εξής: Αφενός δημιούργησε ένα πιο συγκεντρωτικό μοντέλο υπέρ του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη και αφετέρου, στο τέλος αφού συγκέντρωσε τις αρμοδιότητες σε μια αρχή του ενός, του τις αφαίρεσε. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα δομικό πρόβλημα λειτουργίας στην αυτοδιοίκηση. Στον χωροταξικό σχεδιασμό ο Δήμαρχος και ο αντιδήμαρχος ξέρει πολύ καλύτερα τη γειτονιά από έναν υπουργό που αλλάζει κάθε δύο χρόνια και δεν γνωρίζει τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Κι εγώ προσωπικά, έχοντας διατελέσει δημοτικός σύμβουλος και αντιπεριφερειάρχης, και προγραμματικά ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία είμαστε κάθετοι σε αυτό και θεωρούμε ότι πρέπει να διαβιβαστούν αποφασιστικές αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση, πρώτου και δεύτερου βαθμού. Άλλωστε και ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Σωκράτης Φάμελλος έχει διατελέσει αντιδήμαρχος Θέρμης, σε έναν Δήμο όπου πρώτα φτιάχτηκαν τα δίκτυα και μετά ξεκίνησε η δόμηση, ένα μοντέλο πρότυπο. Και για να θίξουμε ένα τοπικό ζήτημα, δεν μπορεί να εκκρεμεί η υπόθεση του Χερώματος εδώ και τόσα χρόνια, με την υποβάθμιση των περιουσιών των ανθρώπων, με διεύρυνση των ανισοτήτων. Η συνολική εικόνα του Δήμου δεν αντιστοιχεί στην εικόνα του Χερώματος. Από αυτή την εξέλιξη δεν βγαίνει κανένας κερδισμένος, ούτε το περιβάλλον, ούτε οι πολίτες.
Λίγο παρακάτω από τα 3Β, στο Ελληνικό, η επένδυση εξελίσσεται με τρόπο που εγείρει ανησυχίες στην ευρύτερη περιοχή κυρίως γύρω από το κυκλοφοριακό σε αυτή τη φάση. Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης σε αυτό το έργο;
Παρακολουθώ στενά το ζήτημα του Ελληνικού διότι αφορά συνολικά το Λεκανοπέδιο. Εμείς δεν είμαστε κατά των επενδύσεων, πλην όμως βλέπω ότι εξελίσσεται σε μια υπόθεση real estate. Πουλάνε οικόπεδα και αυτό το το αντιλαμβάνονται όλοι. Είναι μια πολύκροτη υπόθεση με πολλές υποσχέσεις. Προφανώς ό,τι δημιουργηθεί στο Ελληνικό πρέπει να διαθέτει τις αντίστοιχες υποδομές ως προς τις προσβάσεις, τα μέσα σταθερής τροχιάς κ.ο.κ. Ως τομεάρχης Μεταφορών την προηγούμενη περίοδο είχα καταθέσει ερώτηση στον αρμόδιο υπουργό για τον σχεδιασμό των μέσων σταθερής τροχιάς, την κατάργηση του τραμ και το μεγαλεπήβολο αλλά μακροπρόθεσμο ζήτημα της επέκτασης του μετρό. Θα πρέπει οι αποφάσεις που λαμβάνονται από την κυβέρνηση να μην έχουν γνώμονα μόνο το επιχειρηματικό συμφέρον, αλλά και τη ζωή των κατοίκων, νέων και παλιών. Εκεί έχουμε σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Την πολιτική πρέπει να την χαράσσει η κυβέρνηση σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση και όχι ο ιδιώτης επενδυτής.
Πριν την εκλογική νίκη του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης». Σήμερα υπάρχει ένα αντίστοιχο πρόγραμμα;
Πρώτα από όλα να πούμε ότι ένας από τους μύθους με τους οποίους ανήλθε στην εξουσία η Νέα Δημοκρατία ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε κάτι στη Θεσσαλονίκη που δεν τήρησε ποτέ. Η αλήθεια είναι ότι όσα εξαγγέλθηκαν από τον Αλέξη Τσίπρα στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης υλοποιήθηκαν ως το 2018 κατά τα τρία τέταρτα, ενώ πολλά δρομολογήθηκαν την τελευταία χρονιά της διακυβέρνησης και περίπου τα μισά ακυρώθηκαν από τη Νέα Δημοκρατία, όπως η 13η σύνταξη. Έχοντας μια επικοινωνιακή παντοδυναμία, η ΝΔ πολλές φορές κατορθώνει να κάνει το άσπρο μαύρο. Εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία όλους αυτούς τους μήνες καταθέταμε στη Βουλή νομοθετικές προτάσεις. Για παράδειγμα, την Πρωτομαγιά του 2024 καταθέσαμε μια ολοκληρωμένη και κοστολογημένη πρόταση για την ακρίβεια και την οικονομία με 11 άρθρα, ζητώντας μηχανισμό ελέγχου των υπερκερδών στην ενέργεια, για τις χρεώσεις και τα επιτόκια στις τράπεζες μεταξύ άλλων. Το πρόγραμμα είχε κόστος στα 3,2 δισ. και προέβλεπε έσοδα περίπου 300 εκατ. ευρώ παραπάνω, υπολογίζοντας μια πραγματική φορολόγηση των τραπεζών και των εταιρειών ενέργειας και όχι τα χάδια που αποφάσισε τα τανγκό της συναίνεσης της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ πριν από λίγες ημέρες. Να προσθέσω και το εξής. Μέσα σε αυτό το νομοθετικό πακέτο, ζητούσαμε τον μηδενισμό του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, κάτι που αφορά και την ανατολική Αττική. Ήταν μία από τις οκτώ προτάσεις για τον πρωτογενή τομέα. Η κυβέρνηση πήρε μία από τις οκτώ, τον μηδενισμό του ειδικού φόρου και την εφαρμόζει από την αρχή του 2025, σιωπηλά. Δεν την αποδίδει σε μας, αλλά την χαιρετίζουμε, αυτός είναι ο ρόλος της αντιπολίτευσης.
Αναφερθήκατε στον Αλέξη Τσίπρα και δεν μπορώ παρά να ρωτήσω: Πώς αντιλαμβάνεστε το ρόλο του πρώην πρωθυπουργού; Στη Νέα Δημοκρατία οι πρώην πρόεδροι και πρωθυπουργοί αποτελούν «πονοκέφαλο». Είναι και για σας κάτι ανάλογο;
Όχι απλώς δεν είναι πονοκέφαλος, αλλά αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και κρίσιμο κεφάλαιο για την προοδευτική παράταξη στην Ελλάδα και ευρύτερα στην Ευρώπη. Να σας πω ότι το 2014 στις ευρωεκλογές στην Ιταλία είχε κατέβει ένα κόμμα που είχε στον τίτλο του το όνομα «Τσίπρας» και έλαβε 4%. Είναι μια προσωπικότητα που δεν μπορεί να μπει στο πλαίσιο του πολιτικού αναχωρητισμού ή της αντίληψης που έχει η δεξιά παράταξη για τους πρώην πρωθυπουργούς, ότι είναι δηλαδή απόμαχοι πολιτικοί, πολλές φορές ενοχλητικοί. Το αντίθετο. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει το Ινστιτούτο του που παίρνει σημαντικές πρωτοβουλίες τόσο για θέματα εξωτερικής πολιτικής όσο και για θέματα της καθημερινότητας, όπως την ακρίβεια. Πολλές από αυτές τις προτάσεις ενσωματώνονται στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και δεν υπάρχει καμία αντίθεση, παρά μόνο συμπόρευση. Εμείς αντιλαμβανόμαστε τον Αλέξη Τσίπρα ως έναν μάχιμο, ενεργό πολιτικό. Εξάλλου είναι μέλος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Είναι επίσης μια προσωπικότητα που μπορεί να λειτουργήσει συνθετικά για τον χώρο. Με την κυβέρνησή του έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια και μόλις προ ημερών ολοκλήρωσε την τέταρτη δεκαετία της ζωής του. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πώς τον βλέπω εγώ, κάτι που ισχύει στο ακέραιο και για τον Σωκράτη Φάμελλο, τον νέο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ που σταθεροποιεί την παράταξη αυτή την περίοδο.
Παρατηρώ ότι δίνετε βάση στο επίθετο προοδευτικός. Ποια είναι η διαφορά του με τη σοσιαλδημοκρατία;
Όσοι θέλουν να ρίξουν τις διαχωριστικές γραμμές των ιδεολογιών δεν έχουν καλό σκοπό. Και δεν μιλάω για τους δημοσιογράφους ή τους πολίτες που βομβαρδίζονται καθημερινά από μία επιβαλλόμενη απολιτίκ κουλτούρα. Αυτό γίνεται σκόπιμα από αυτό που ονομάζουμε «σύστημα» προκειμένου να υπάρχουν πολίτες που δεν αντιδρούν, που συμβιβάζονται εύκολα και δεν διεκδικούν. Όχι. Η σύγχρονη Αριστερά που εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία είναι όμορος χώρος με τη σοσιαλδημοκρατία. Σας θυμίζω ότι στο ευρωκοινοβούλιο ανήκουμε χωριστά στην ευρωπαϊκή ομάδα της Αριστεράς αλλά διατηρούμε επαφές με τους σοσιαλιστές. Και εδώ σε πολλές περιπτώσεις οι προτάσεις μας τέμνονται με αυτές του ΠΑΣΟΚ. Το πρόβλημα όμως της σοσιαλδημοκρατίας τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα είναι ότι χορεύει ένα αγκαλιαστό μπλουζ με τη Δεξιά και στην προκειμένη περίπτωση με τη Νέα Δημοκρατία. Και αυτό είναι πρόβλημα και για την Ευρώπη και για την Ελλάδα. Με τη συναίνεση προς τον νεοφιλελευθερισμό και προς τα κεντροδεξιά σχήματα που ενσωματώνουν την ακροδεξιά ρητορική και πρόσωπα με ρόλο στην Ακροδεξιά, κανονικοποιούν τελικά τον ακροδεξιό λόγο. Αυτή η συναίνεση δημιουργεί πρόβλημα. Εμείς είμαστε υπέρ της συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων, με ένα τρόπο όπως έγινε στη Γαλλία. Όπως λέει και ο Σωκράτης Φάμελλος, αυτό το μέτωπο δεν είναι τανγκό για δύο, είναι ένας ελληνικός παραδοσιακός χορός όπου χρειάζονται περισσότερες δυνάμεις. Και είναι η μοναδική απάντηση και ελπίδα απέναντι στην πολιτική που εφαρμόζεται. Η σχέση μας λοιπόν δεν είναι ανταγωνιστική. Όποτε όμως το ΠΑΣΟΚ εναγκαλίζεται με τον κύριο Μητσοτάκη, θα είμαστε απέναντι με μαχητική αντιπολίτευση που εκφράζει έναν πιο ριζοσπαστικό ρεαλισμό.
Αν κάνετε σήμερα μία αποτίμηση, η περίοδος της προεδρίας του κ. Κασσελάκη στο κόμμα σας ήταν τελικά ένα οργανωτικό παράδοξο λόγω των διαδικασιών ή ένα πολιτικό λάθος;
Προσωπικά κύριε Λαουτάρη εφαρμόζοντας αυτό που έλεγε ο Φρανσουά Μιτεράν, έδωσα χρόνο στο χρόνο και στήριξα την προσπάθεια. Πλην όμως ήταν τέτοια η αλληλουχία των πολιτικών λαθών και των λάθος χειρισμών που η περίοδος αυτή απέβαινε καταστροφική για το κόμμα και διαλυτική ευρύτερα για τον χώρο. Σε αυτό έπρεπε να μπει ένα τέλος. Πιστεύω ότι η σταθεροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία στις δημοσκοπήσεις, η επιστροφή ανθρώπων που πληγώθηκαν όλο αυτό το διάστημα και η εκλογή του Σωκράτη Φάμελλου, με τον τρόπο που έγινε στις 24 Νοεμβρίου, με 11.000 νέες εγγραφές και με μια μεγάλη συμμετοχή σχετικά με ό,τι είχε προηγηθεί, δείχνει ένα πιο ευοίωνο 2025. Ως προς τη διαδικασία τώρα. Η μαζική συμμετοχή για την εκλογή προέδρου έγινε πρώτη φορά στο ΠΑΣΟΚ, σε τελείως διαφορετικές εποχές, με διαφορετικά εργαλεία και ένα λιγότερο σύνθετο τοπίο. Δεν υπάρχαν social media. Πλέον διαμορφώνονται προσωπικότητες και πολιτικοί μέσα σε μία βραδιά ή σε έναν μήνα. Η αμεσοδημοκρατία απαιτεί κάποιους κανόνες προκειμένου να μη γίνεται ευάλωτη από διάφορα φαινόμενα, όπως το φαινόμενο μεταπολιτικής που ζήσαμε στον ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική δεν είναι πόσα λάικ μαζεύεις. Μπορεί να πονέσαμε και να πληγωθήκαμε αλλά εδώ υπάρχει μια ιστορική παράταξη που έχει σημαδευτεί και με την παρουσία σημαντικών προσωπικοτήτων. Θεωρώ πάντως ότι δείξαμε αντισώματα. Πληγώθηκε φυσικά κόσμος, τον οποίο καλούμε να συνειδητοποιήσει τις πολύ ειδικές συνθήκες και να επιστρέψει.
